Algemeen

Inleiding
Jaarlijks houden we de financiële kaders tegen het licht in de Kadernota. Dit zijn kaders voor het omgaan met de baten en lasten van onze Portemonnee. Deze financiële kaders zijn leidend voor de gehele budgetcyclus. Deze kaders zijn de basis voor het openstellen van de Begroting 2023 en de Meerjarenraming 2024-2027.

Indien het voorstel is om van een kader af te wijken, dan wordt dit een expliciet beslispunt van het raadsvoorstel in de Begroting, Kadernota of Bestuursrapportage.

Financieel toezicht Provincie Drenthe
Onze financieel toezichthouder, de provincie Drenthe, beoordeelt voor aanvang van het begrotingsjaar of voor onze gemeente repressief of preventief toezicht geldt. De provincie Drenthe heeft besloten om onze gemeente onder repressief begrotingstoezicht voor 2022 te plaatsen.

De overwegingen van dit besluit zijn:

1. De Begroting 2022 en Jaarrekening 2020 zijn tijdig toegestuurd.
2. De Begroting 2022 is structureel en reëel in evenwicht.     

De provincie heeft eind 2021 een verslag over het onderzoek uitgebracht en heeft enkele aandachtspunten voor de Begroting 2023. Deze brief is in de overleggroep financiën besproken en is aan de raad middels de lijst ingekomen stukken voor kennisgeving aangeboden.

Toelichting kaders
In bijlage 1 is een overzicht van de huidige financiële kaders opgenomen. In dit hoofdstuk lichten wij enkele kaders ter verheldering toe. Enkele kaders willen wij herijken en ook deze lichten wij toe. Wij hanteren daarbij dezelfde nummering van de kaders, zoals ook in de bijlage opgenomen.

Wij stellen voor om in te stemmen met deze herijkte kaders.

1. Saldo Begroting (knop 1)
In de begroting 2022 is in het kader van een warme overdracht naar een nieuw bestuur een aanvang gemaakt om structureel middelen beschikbaar te stellen voor het Bestuursprogramma 2022-2026 en of Meerjarig investeringsplan. Hiervoor is € 500.000 gereserveerd.

In de kadernota 2022 hebben we toegelicht dat het een denkrichting is (dus geen kader) om jaarlijks ongeveer € 100.000 tot € 150.000 financiële ruimte voor structureel nieuw beleid te creëren. Dan is het mogelijk om jaarlijks één grote investering te doen. Indien door de weerbarstige, dagelijkse financiële praktijk de financiële ruimte er niet is, dan zijn de volgende scenario’s mogelijk:
- belastingen extra verhogen (knop 3);
- bezuinigingen (knop 4);
- minder nieuw beleid (structureel).

Het is ons volstrekt duidelijk dat de middelen beperkt zijn en dat er keuzes zullen moeten worden gemaakt. Hiervoor is visie nodig. Graag nodigen wij u uit om samen met ons de komende jaren hier vorm aan te geven.

2. Beleidsintensivering (knop 2)
Uit bijlage 1 blijkt dat voor incidentele bestedingsvoorstellen een bedrag van € 250.000 beschikbaar is. Dit is een minimum bedrag voor toekenning van nieuw beleid bij de begroting en Bestuursrapportage I

5. Gemeentefonds
In de Bestuursrapportage 2022-I is het Gemeentefonds voor 2022 geactualiseerd.

Voor 2023 en daarna is het nog afwachten wat er met het Gemeentefonds gaat gebeuren, namelijk op het moment van samenstellen van deze kadernota is deze circulaire niet gereed. In de meicirculaire 2022 zullen de financiële effecten van het regeringsbeleid voor het Gemeentefonds bekend worden gemaakt. Halverwege juni informeren we de raad over de uitkomsten van de meicirculaire, zodat u de uitkomsten kunt betrekken bij de besluitvorming over de financiële stukken in de raad van eind juni.

Ook zullen in de meicirculaire 2022 de financiële effecten van de Herziening

Gemeentefonds worden verwerkt. Uit voorlopige cijfers blijkt dat onze gemeente op basis
van de cijfers van 2019 een voordeelgemeente is (€ 13 per inwoner).

In de meicirculaire 2022 worden niet opgenomen de rijksbezuinigingen € 10 tot € 15

miljard. Deze bezuinigingen van het Rijk komen in de voorjaarsnota van het Rijk en
worden in de septembercirculaire verwerkt.

9. Bedrijfsvoering

Afspraak raad

Wij hebben met uw raad een zogenaamde volumeafspraak. Deze afspraak houdt in dat de budgetten voor personele kosten jaarlijks met 3% geïndexeerd worden.

Deze indexering wordt ingezet voor:

• Cao-ontwikkelingen;
• Premies en sociale lasten;
• Organisatieontwikkelingen.

Deze afspraak geldt niet voor nieuwe taken.

10. Gemeenschappelijke regelingen
Bij het opstellen van deze Kadernota 2023 hebben we de begrotingen 2023 en meerjarenramingen 2024-2026 van de zeven gemeenschappelijke regelingen (GR’en) gecontroleerd en geïnventariseerd in hoeverre de gevraagde bijdrage voor de komende jaren in onze begroting is opgenomen. De verschillen tussen onze raming en de ramingen in de begroting van de GR brengen we ten laste van het begrotingssaldo. In onderstaande tabel is een positief verschil een voordeel en een negatief verschil een nadeel voor de meerjarenraming van knop 1 saldo begroting.

11. Grondexploitatie
Het financieel kader is om voor 50% van de meest risicovolle plannen van de grondexploitatie een bufferreserve te vormen. Bij het samenstellen van de begroting 2022 hebben we geconstateerd dat het risico voor onvoorzienbare risico's van de grondexploitatie lager is geworden. Het risico is afgenomen als gevolg van de grote belangstelling voor kavels van zowel woningen als niet woningen. Uit de begroting 2022 en jaarrekening 2021 blijken dat alle kavels verkocht en of in optie zijn. In de paragraaf weerstandsvermogen maken we een schatting van alle risico's en we willen voorstellen om het financieel kader aan te passen en het percentage van 50% te verlagen naar 30%.

In jaarrekeningen en begrotingen gaan we jaarlijks de hoogte van de bufferreserve in relatie tot de risico's beoordelen. Indien de bufferreserve fors hoger is dan de risico's is het mogelijk om een deel van de bufferreserve te laten vrijvallen. In de begroting 2022 hebben we dit ook beoordeeld en heeft de raad besloten om € 500.000 van de bufferreserve over te hevelen naar de VAR.   

14. Onroerende zaakbelasting
In deze Kadernota 2023 wordt geen voorstel ten aanzien van het OZB-tarief 2023 gedaan. In de begroting 2023 wordt dit gedaan. Het coalitieakkoord 2022-2026 zal daarbij leidend zijn.

15. Toeristenbelasting
Het recreatieschap Drenthe heeft dit voorjaar een advies voor het tarief van de toeristenbelasting voor de komende jaren uitgebracht.

In de kadernota van vorig jaar heeft de raad besloten om voor 2022 de volgende tarieven toeristenbelasting vast te stellen
- Groepsaccommodaties € 0,50 per overnachting;
- Campings € 1,10 per overnachting;
- Hotels/BenB/bungalowparken etc. € 1,50.

Het advies van het recreatieschap van vorig jaar is voor meerdere jaren en het college adviseert de raad om de tarieven voor 2023 ongewijzigd ten opzichte van 2022 te laten.